Datapunt 4

Datapunt 4 Blokstages: Het doel was om een goed beeld te ontwikkelen van het beroep van sportleraar en ervaringen op te doen met lesgeven. 

Introductie

Mijn ervaringen op het mbo hebben een positieve indruk op mij achtergelaten, te beginnen bij het moment dat ik de drempel van het schoolgebouw overstapte. De hartelijke ontvangst weerspiegelt de organisatiecultuur en de onderlinge verbondenheid op Noorderpoort. De begeleiding gedurende de dagen verliep zeer prettig, beginnend met een informatieve presentatie over de structuur van het mbo en de verwachtingen tussen begeleiders en studenten. Wanneer wij de dag gezamenlijk afsloten werd er ook bedankt voor onze positieve bijdrage aan de lessen en de sfeer wat mij bijzonder is bijgebleven.

De manier waarop de begeleiders ons aanspraken, creëerde een gelijkwaardige sfeer waarin ik mij niet verplicht voelde om hen met 'u' aan te spreken, en waarin er geen gevoel van superioriteit heerste.

Het schoolgebouw zelf heeft mij eveneens aangenaam verrast. De overvloed aan sportfaciliteiten leek eindeloos. Alles lijkt mogelijk binnen sport op deze accommodatie. Bij binnenkomst word je begroet door moderne roeimachines en heb je direct zicht op een prachtige sportzaal. Deze indrukwekkende omgeving gaf mij meteen een positief gevoel over de vriendelijke sfeer op de school en de sportmogelijkheden, ondanks dat het geen sportgerichte opleiding betreft. De diversiteit op de school is opvallend. 

Beginsituatie: Wat wil ik graag leren? 

Tijdens mijn initiële stage in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) heb ik gerichte leerdoelen opgesteld om mijn professionele ontwikkeling te stimuleren:

1. Actieve Lesbijdrage:

   • Een doelgerichte bijdrage leveren aan een les, met de focus op het ontwikkelen van didactische vaardigheden en presentatie bekwaamheid.

2. Formatief beoordelen en Verbinden:

   • Actief inzicht verwerven in de diversiteit van de studentenpopulatie en een observerende rol aannemen om de behoeften en kenmerken van individuele studenten beter te begrijpen.

3. Feedback Ontvangen en Implementeren:

   • Actief zoeken naar constructieve feedback van docenten en collega's en deze feedback inzetten om mijn professionele vaardigheden te verbeteren.

4. Ondersteuning bij Lesactiviteiten:

   • Actieve betrokkenheid bij de voorbereiding van lesmateriaal, het begeleiden van lessen en deelnemen aan evaluaties om een breder begrip te krijgen van de onderwijspraktijk.

5. Structuur van het MBO Begrijpen:

   • Een grondig inzicht ontwikkelen in de structuur van het MBO, inclusief verschillende opleidingsniveaus en de opbouw van onderwijsprogramma's.

Deze leerdoelen weerspiegelen mijn streven naar een gedegen professionele ontwikkeling en competentieversterking tijdens mijn eerste kennismaking met het MBO.

Algemeen

Tijdens mijn observatie op het mbo viel mij met name de flexibele indeling op, waarbij studenten de mogelijkheid hebben zich in te schrijven voor modules die hen het meest aanspreken. In samenwerking met Niels heb ik inspirerende lessen bijgewoond, waarbij we beiden gemotiveerd waren om de studenten aan te moedigen tot betere prestaties, een ervaring die ik als zeer positief heb beleefd.

Samen hebben Niels en ik twee boeiende lessen voorbereid. Hij nam de volledige voetballes op zich, terwijl ik verantwoordelijk was voor de warming-up tijdens de fitnessles. Beide ervaringen hebben mijn pedagogische vaardigheden verrijkt, mede dankzij waardevolle feedback die Niels ontving van de docent, waar ik als beginnend leraar zelf niet aan had gedacht.

De positieve sfeer tussen collega's viel mij op. Tijdens waardevolle gesprekken met ervaren docenten heb ik het vertrouwen gekregen om zelfverzekerd voor de klas te staan. Mijn onzekerheid, met name in situaties waarin ingrijpen bij onrust nodig is, is een aspect waarin ik nog veel kan leren.

Echter verbaasde mij het aantal uitgevallen lessen gedurende de dagen dat Niels en ik meeliepen. Hoewel studenten de mogelijkheid hebben om één les te missen, bleken sommige leerlingen eenvoudigweg niet aanwezig te zijn bij de laatste les, wat resulteerde in tevergeefs voorbereide lessen. Ook viel op dat sommige studenten zich te laat hadden aangemeld voor een module, wat leidde tot willekeurige indeling en een duidelijk lagere motivatie bij deze groep studenten.

Specifiek vakgerichte evaluatie

Vakdidactische bekwaamheid

Tijdens mijn stage op het mbo ben ik sterk geïnspireerd geraakt door de docenten. Hun vermogen om op een uitdagende, maar plezierige manier met leerlingen om te gaan, heeft mij een waardevolle kijk gegeven op hoe ik in de toekomst voor de klas wil staan.

Ik heb regelmatig docenten gevraagd waarom ze bepaalde acties ondernamen of hoe ze wisten wat te doen in specifieke situaties. Vaak verwezen ze naar ervaring, het belang van herhaalde praktijk, het maken van fouten en daaruit leren. Het viel mij op dat ze hun klas zo goed kennen dat ze effectief kunnen handelen, zoals het handhaven van orde en het overbrengen van bepaalde oefeningen. Deze benadering van 'gewoon doen' en leren van fouten heeft mij waardevolle inzichten gegeven die ik kan toepassen in mijn eigen lessen.

In mijn eigen voorbereide warming-up tijdens de fitness les stuitte ik op uitdagingen vanwege aanzienlijk niveauverschil bij de studenten. Sommigen toonden weinig doorzettingsvermogen, terwijl anderen vol energie de les konden volgen.

Ik realiseerde me dat ik als docent effectief kan motiveren door aan te moedigen en kritische vragen te stellen. Het niveauverschil bracht me ook bij het belang van differentiatie, waarbij de gemotiveerde studenten de anderen meetrokken en hen aanmoedigden.

Een opvallend aspect was de frequentie waarmee lessen werden onderbroken voor correcties en accentuering van zowel zwakke als sterke punten. Hieruit begreep ik dat de docenten op het mbo goed werken met vuistregels, wat mijn pedagogische inzichten positief heeft beïnvloed. Dit heeft mij aangemoedigd om na te denken over hoe ik deze aanpak kan toepassen in mijn toekomstige praktijklessen.

Pedagogisch bekwaamheid

Tijdens mijn stage op het mbo ben ik altijd verbaasd over hoe docenten het klassenmanagement zo goed onderhouden en zorgen voor een positieve en gestructureerde leeromgeving. Ikzelf ben sterk overtuigd van de kracht van positiviteit en heb soms de neiging dit te veel te benadrukken, waardoor de uitdaging voor studenten wellicht te groot wordt. Mijn 'Niet zeiken en gewoon doorgaan'-mentaliteit, die ik als persoon koester, moet ik voorzichtig overbrengen, aangezien het een gevoel is dat persoonlijk is.

Als medeopvoeder van kinderen of studenten moet ik erkennen dat iedereen zijn eigen pad bewandelt op zijn of haar manier. Mijn rol is om hen te begeleiden, een hand vast te houden, en een veilig leerklimaat te bieden waarin iedereen op zijn of haar niveau kan worden uitgedaagd.

Wat ik waardeerde in het mbo was de nadruk op positiviteit, met name het uitdelen van complimenten voor wat goed gaat. Dit vergrootte de betrokkenheid van studenten en verminderde ongewenst gedrag. Tijdens mijn tijd op het mbo voerde ik ook waardevolle gesprekken met studenten over de rol van sport binnen de school. De meerderheid vond het sporten leuk en zag het als een bindend element, zowel binnen als buiten school.

De georganiseerde modules voor sportactiviteiten binnen Noorderpoort zijn naar mijn mening goed opgezet. Studenten kunnen zich inschrijven voor een specifieke sport voor 10 weken, wat bijdraagt aan een positieve leeromgeving. Het stellen van deadlines voor inschrijvingen bevordert de motivatie. Daartegenover staat dat studenten die zich niet op tijd inschrijven willekeurig worden geplaatst, wat de motivatie verder kan verminderen.

In mijn pedagogische benadering nam ik vooral een observerende rol aan. Ik vind het nog moeilijk om mijn rol als docent te vinden, vooral omdat de studenten van vergelijkbare leeftijd of zelfs ouder waren dan ik. Dit aspect vereist tijd en ervaring, en ik ben vastberaden om blijvend te leren en te experimenteren.

Onderzoekend vermogen

Tijdens mijn stage op het mbo heb ik actief onderzoek gedaan naar de lesmethoden van de docenten waarmee ik samenwerkte. Ik heb diepgaande vragen gesteld tijdens interviews en binnen de lessen, gericht op de organisatie, de benadering van studenten en lesvoorbereidingen. Daarnaast heb ik een coach rapport ingevuld, waarin we hebben besproken wat ik kan meenemen naar mijn volgende stageplek.

In het kort kwam naar voren dat ik moet doorgaan met het verkennen van de werkplekken, comfortabel moet worden in mijn rol als docent, en vooral actief vragen moet blijven stellen wanneer ik iets niet begrijp of juist beter wil begrijpen. Deze feedback vormt een waardevolle leidraad voor mijn verdere professionele ontwikkeling in het onderwijs.

Samenwerkend vermogen

Tijdens mijn stage op het mbo heb ik uitgebreide samenwerking ervaren met de docenten. Bij het geven van een warming-up heb ik actief vragen gesteld en getoetst of de studenten de essentie begrepen. In mijn interactie met de docent van fitness kwam naar voren dat mijn initiatief werd gewaardeerd, hoewel ik nog wat onzekerheid over mijn handelen voelde. Ik besefte dat het normaal is om fouten te maken en dat mijn neiging tot perfectionisme een aandachtspunt is, iets waarover ik ook met een collega heb gesproken.

De samenwerking met Niels verliep minder soepel, omdat hij terughoudend was om nieuwe dingen te proberen, zelfs tijdens de fitness les waarin ik zijn mening waardevol vond. Zijn beperkte betrokkenheid tijdens de voorbereiding van de lessen leidde ertoe dat ik grotendeels zelfstandig werkte, wat mijn leermogelijkheden beperkte. Ondanks deze uitdagingen heb ik wel inspiratie geput uit Niels' doorzettingsvermogen en focus tijdens zijn voetballes.

Zijn gedrevenheid en gestructureerde benadering van de studenten waren opmerkelijk, en ik waardeer de positieve elementen die ik van hem heb kunnen leren, ondanks de uitdagingen in onze samenwerking.

Vakinhoudelijk bekwaamheid

Op Noorderpoort is er duidelijk veel aandacht voor creativiteit in het lesgeven. De docenten doen hun uiterste best om de lessen boeiend en interactief te maken. Ze experimenteren met verschillende benaderingen en vragen actief aan de studenten wat zij prettig vinden in relatie tot de lesmodule. Deze aanpak is gericht op het behouden van de betrokkenheid van de studenten en het stimuleren van hun motivatie.

Een specifieke ervaring die mij positief verraste, was de volleybal les waarin verschillende soorten ballen werden gebruikt. Het element van keuze voor de winnaar van elke ronde voegde variatie toe en creëerde een levendige dynamiek. De les viel op door de positieve sfeer, waarbij ervaren spelers anderen motiveerden met waardevolle tips. Mijn deelname aan deze les werd beschouwd als succesvol, omdat het soepel verliep, succesvol was en een levendige betrokkenheid vertoonde. Hierin hield ik rekening mee met loop 't, lukt 't en leeft 't. (Oldeboom, 2002) 

Bekwaam in professionele identiteit

Het meedraaien op deze inspirerende locatie heeft mijn begrip van het mbo-verloop versterkt, wat precies mijn doel was tijdens deze oriëntatiestage. Ik overweeg serieus om in de toekomst op deze plek te gaan werken.

Een aspect dat ik bijzonder waardeerde, was de geboden ruimte om mezelf als stagiair uit te dagen op mijn eigen manier. Er heerste een sfeer waarin niets per se als fout werd beschouwd, maar waar er altijd ruimte was voor constructieve feedback, als dat gewenst was. Ik voelde me vrij om verschillende dingen uit te proberen, altijd in overleg met anderen. Deze vrijheid heb ik zeker benut door onder andere een warming-up voor te bereiden, actief deel te nemen aan diverse lessen en vragen te stellen aan docenten over hun handelswijzen.

Het viel me echter soms zwaar om gemotiveerd te blijven wanneer lessen uitvielen. Dit belemmerde mijn actieve betrokkenheid bij andere lessen. Achteraf realiseerde ik me dat ik mezelf soms meer had ingehouden dan ik eigenlijk wilde. Het betreden van lopende lessen was voor mij een drempel, uit angst anderen tot last te zijn. Later hoorde ik van medestudenten dat zij gewoon het initiatief namen, iets waar ik de volgende keer aan kan werken.

Toelichting: Pim, mijn medestudent, heeft mij later nog feedback gegeven, want dat heb ik later pas kunnen verzamelen. Hij heeft toegelicht dat hij 'basis' gegeven heeft op het derde punt, omdat hij niet het idee had dat het basisonderwijs helemaal mijn ding was, aangezien hij ook mijn mbo-verslag heeft gezien. Vandaar de 'diepgang' die op sommige vlakken mist, vertelde hij. Natuurlijk heb ik wel veel geleerd, maar merkte ik dat ik meer voldoening haalde uit het lesgeven in het mbo. 

Conclusie 

De stage op het mbo heeft mijn vakbekwaamheid op diverse vlakken versterkt. Door observatie van ervaren docenten ontdekte ik de kracht van praktijkervaring, het herhaaldelijk toepassen van lesmethoden, en het belang van leermomenten uit fouten. Deze benadering van 'doen en leren van fouten' verdiepte mijn inzichten en zal mijn toekomstige lessen beïnvloeden.

Op pedagogisch gebied is mijn bekwaamheid gegroeid, vooral in het bewust hanteren van positiviteit en het begrijpen van het individuele pad dat studenten bewandelen. De nadruk op positieve feedback op het mbo heeft mijn overtuigingen versterkt, maar tevens mijn bewustzijn vergroot over de balans tussen positiviteit en realisme.

Mijn onderzoekend vermogen is aangescherpt door actief vragen te stellen, diepgaand te onderzoeken en constructieve feedback te ontvangen. Deze ervaringen bieden waardevolle inzichten voor mijn professionele ontwikkeling.

Samenwerken is een cruciaal aspect van het onderwijs, en mijn stage op het mbo heeft me blootgesteld aan zowel positieve samenwerkingen als uitdagingen. Het begrip van verschillende benaderingen van collega's heeft mijn perspectief verbreed, terwijl de samenwerking met Niels mij heeft laten zien hoe verschillende stijlen en uitdagingen tot waardevolle leermomenten kunnen leiden.

Vakinhoudelijk ben ik geïnspireerd door creatieve lesmethoden, zoals ervaren in de volleyballes. De vrijheid om mezelf te uit te dagen en actief bij te dragen, heeft mijn zelfvertrouwen vergroot en mijn interesse gewekt om in de toekomst in het mbo te werken. Het bewust worden van mijn neiging tot zelfbeperking en het nemen van meer initiatief in lopende lessen zijn leerpunten die ik in mijn verdere ontwikkeling wil meenemen. Over het geheel genomen ben ik dankbaar voor de waardevolle leermomenten en zie ik uit naar mijn verdere groei als docent.